Spis treści
1. Zrównoważone zielone techniki w modzie i tekstyliach
Teoria:
Przemysł mody i tekstyliów jest jednym z największych i najbardziej dynamicznych sektorów na świecie, mającym istotny wpływ na gospodarkę, kulturę oraz środowisko. Jednak szybki rozwój tej branży i jej konsumpcyjny charakter doprowadziły do poważnych wyzwań środowiskowych. Zrównoważone zielone techniki w modzie i tekstyliach wyłoniły się jako kluczowe rozwiązania, mające na celu złagodzenie tych problemów. Techniki te obejmują szereg praktyk mających na celu zmniejszenie wpływu na środowisko, poprawę efektywności zasobów i promowanie standardów etycznych na każdym etapie cyklu życia produktów modowych. W tej części omówione zostaną różne zrównoważone podejścia w przemyśle mody i tekstyliów, w tym wybór materiałów, oszczędzanie wody, redukcję odpadów oraz recykling, podkreślając ich znaczenie i wdrażanie.
1.1. Wybór materiałów
Jednym z najważniejszych aspektów zrównoważonej mody jest wybór ekologicznych materiałów. Tradycyjne tekstylia, takie jak bawełna i poliester, mają znaczący wpływ na środowisko ze względu na intensywne zużycie wody w rolnictwie i stosowanie chemikaliów. Zrównoważone alternatywy obejmują:
- Bawełna organiczna: Uprawiana bez syntetycznych pestycydów i nawozów, co zmniejsza szkodliwe skutki dla środowiska i sprzyja zdrowiu gleby.
- Konopie: Wszechstronna i wytrzymała roślina, która wymaga minimalnej ilości wody i pestycydów, co czyni ją doskonałym zrównoważonym włóknem.
- Bambus: Znany z szybkiego wzrostu i minimalnego zapotrzebowania na pestycydy, może być przetwarzany na miękką, biodegradowalną tkaninę.
- Włókna z recyklingu: Wykorzystywanie odpadów pochodzących od konsumentów i przemysłowych, takich jak poliester z recyklingu butelek plastikowych, zmniejsza potrzebę stosowania surowców pierwotnych.
- Innowacyjne materiały: Postępy technologiczne doprowadziły do rozwoju materiałów pochodzenia biologicznego, takich jak Piñatex (pochodzący z liści ananasa) i Mylo (stworzony z grzybni, struktury korzeniowej grzybów).
1.2. Oszczędzanie wody
Woda jest kluczowym zasobem w przemyśle mody i tekstyliów, od uprawy naturalnych włókien po barwienie tkanin. Wdrażanie strategii oszczędzania wody może znacząco zmniejszyć wpływ tej branży na środowisko:
- Uprawy efektywne pod względem zużycia wody: Wybór roślin, które wymagają mniej wody, takich jak konopie i bawełna deszczowa, zmniejsza zużycie wody na etapie uprawy.
- Techniki barwienia bez wody: Innowacje, takie jak technologia AirDye i barwienie przy użyciu nadkrytycznego CO2, eliminują potrzebę użycia wody w procesie barwienia, zmniejszając zanieczyszczenie i zużycie wody.
- Zamknięte systemy wodne: Recykling i ponowne wykorzystanie wody w procesach produkcyjnych mogą zminimalizować zużycie wody słodkiej i generowanie ścieków.
- Wydajne systemy nawadniania: Wprowadzenie systemów takich jak nawadnianie kroplowe w rolnictwie oszczędza wodę i zmniejsza odpływy.
- Oczyszczanie ścieków: Zaawansowane technologie oczyszczania gwarantują, że woda wypuszczana z fabryk tekstylnych jest czysta i bezpieczna, zapobiegając zanieczyszczeniu wód.
1.3. Redukcja odpadów i recycling
Przemysł mody generuje ogromne ilości odpadów na każdym etapie, od produkcji po utylizację przez konsumentów. Skuteczne strategie zarządzania odpadami są kluczowe dla zrównoważonego rozwoju:
- Projektowanie bezodpadowe: Ta metoda polega na projektowaniu wzorów, które wykorzystują niemal całą tkaninę, minimalizując ścinki i odpady tekstylne.
- Upcykling: Przekształcanie odrzuconych materiałów w nowe, wysokiej jakości produkty wydłuża cykl życia tekstyliów i zmniejsza ilość odpadów.
- Programy recyklingu: Marki mogą wdrażać systemy zwrotu, w których konsumenci oddają stare ubrania do recyklingu lub ponownego wykorzystania.
- Moda cyrkularna: Promowanie gospodarki cyrkularnej w modzie polega na projektowaniu ubrań o długiej żywotności, z możliwością naprawy i recyklingu, zapewniając, że materiały pozostaną w obiegu jak najdłużej.
1.4. Etyczne Wytwarzanie i Sprawiedliwy Handel
Zrównoważony rozwój w modzie obejmuje również aspekty społeczne, zapewniając uczciwe praktyki pracy i wspierając społeczności:
- Certyfikacja Sprawiedliwego Handlu: Zapewnienie, że pracownicy otrzymują uczciwe wynagrodzenie i pracują w bezpiecznych warunkach.
- Etyczne Pozyskiwanie: Wybieranie dostawców, którzy przestrzegają standardów zrównoważonego rozwoju i etyki.
- Przejrzystość: Otwartość marek w kwestii łańcuchów dostaw, praktyk produkcyjnych i źródeł pozyskiwania, aby budować zaufanie konsumentów i odpowiedzialność.
1.5. Świadome wybory konsumentów
Edukacja konsumentów na temat praktyk zrównoważonej mody może zwiększyć popyt na ekologiczne produkty i zachęcać do odpowiedzialnej konsumpcji:
- Edukacja na temat zrównoważonej mody: Programy i kampanie informujące konsumentów o korzyściach płynących z zrównoważonej mody.
- Eko-etykiety: Certyfikaty i etykiety, które pomagają konsumentom w podejmowaniu decyzji przyjaznych dla środowiska.
- Rynki towarów z drugiej ręki i wynajmu: Promowanie zakupów w second-handach, wymiany odzieży i usług wynajmu, aby przedłużyć życie ubrań.
1.6. Przykłady zielonych technik w modzie i tekstyliach
TRZY PRAKTYCZNE PRZYKŁADY:
Zrównoważone zielone techniki w modzie i tekstyliach są kluczowe dla ograniczenia wpływu tej branży na środowisko oraz wspierania bardziej zrównoważonej przyszłości. Koncentrując się na ekologicznych materiałach, oszczędzaniu wody, redukcji odpadów, etycznej produkcji oraz edukacji konsumentów, przemysł może przekształcić swoje praktyki i przyczynić się do globalnych celów zrównoważonego rozwoju. Przyjęcie tych podejść nie tylko korzystnie wpływa na środowisko, ale także poprawia reputację marki, spełnia oczekiwania konsumentów dotyczące etycznych produktów oraz zapewnia długoterminową rentowność na coraz bardziej ekologicznym rynku.
1.6.1. Naturalne barwniki i barwienie o niskim wpływie na środowisko
Irina Tosheva to innowacyjna projektantka znana ze swoich modowych kreacji oraz z pragnienia wprowadzania zmian poprzez modę, które mają na celu podnoszenie jakości, wspieranie gospodarki, ekologii i harmonii w społeczeństwie.
W swojej pracy ze studentami szkół zawodowych uczy ich barwienia tkanin za pomocą techniki Shibori. Technika Shibori jest uznawana za jedną z najstarszych technik barwienia w Japonii, sięgającą VII wieku. Termin „shibori” oznacza „ściskanie, skręcanie, naciskanie”. Najczęściej tkanina jest skręcana, składana, szyta lub wiązana sznurkami, wstążkami, klamrami itp., dzięki czemu materiał uzyskuje odcienie wybranego koloru.
Irina Tosheva wykorzystuje przygotowany materiał i barwi go za pomocą łusek ryżu, słomy, łupin cebuli i kurkumy. Najpierw przedstawia świetne wprowadzenie do techniki Shibori i sposobu jej wykonania. Każdy uczestnik otrzymuje swój własny materiał i osobną technikę barwienia. Co dalej? Przygotujcie się na piękne ubrania z unikalnym wzornictwem stworzone dzięki technice Shibori.
Jej działania edukacyjne wspierane są przez program Edukacja dla Zatrudnienia w Macedonii Północnej – E4E, projekt wspierany przez rząd Szwajcarii.
1.6.2. Moda, tekstylia i odpady ryżowe
Wykorzystanie odpadów ryżowych do produkcji tekstyliów to innowacyjne podejście do zrównoważonej mody. Łuski ryżowe i słoma, które zazwyczaj są wyrzucane podczas przetwarzania ryżu, mogą być przekształcone w włókna nadające się do produkcji tkanin. Proces ten nie tylko zmniejsza odpady rolnicze, ale także zapewnia odnawialną i biodegradowalną alternatywę dla tradycyjnych tekstyliów. Wprowadzając odpady ryżowe do produkcji tekstyliów, przemysł może zmniejszyć swój ślad węglowy, promować efektywność zasobów oraz wspierać praktyki gospodarki cyrkularnej.
Irina Tosheva, jako mentorka warsztatów, wprowadza uczniów szkół zawodowych w tworzenie dzieł z materiałów recyklingowych. Młodzież uczy się, jak tkać własne tkaniny z odpadów ryżowych, tj. słomy ryżowej. W ten sposób doświadczają następujących korzyści:
- Redukcja odpadów: Przekształcanie łusek ryżowych i słomy w tekstylia pomaga zmniejszyć odpady rolnicze, minimalizując wpływ produkcji ryżu na środowisko i przyczyniając się do bardziej zrównoważonego systemu rolniczego.
- Efektywność zasobów: Wykorzystanie produktów ubocznych przetwarzania ryżu do produkcji tekstyliów maksymalizuje wykorzystanie zasobów, zamieniając to, co w przeciwnym razie byłoby odpadem, w cenne surowce, co zwiększa ogólną efektywność.
- Zrównoważony rozwój środowiska: Włókna pochodzące z odpadów ryżowych są biodegradowalne i odnawialne, stanowiąc ekologiczną alternatywę dla syntetycznych tekstyliów, co może zmniejszyć zależność od paliw kopalnych i zmniejszyć zanieczyszczenie.
- Możliwości ekonomiczne: Rozwój technologii i branż związanych z odpadami ryżowymi do tekstyliów może stworzyć nowe możliwości gospodarcze dla rolników i przedsiębiorstw, wspierając innowacje i rozwój gospodarki wiejskiej.
1.6.3. Materiały biodegradowalne i kompostowalne
Branża mody i tekstyliów nieustannie poszukuje innowacyjnych metod produkcji zrównoważonych i przyjaznych dla środowiska materiałów. Jednym z takich osiągnięć jest wykorzystanie kombuchy, fermentowanej herbaty, do tworzenia biodegradowalnych i kompostowalnych alternatyw dla skóry. Ta nowa technika stanowi obiecujące rozwiązanie, które może pomóc w redukcji wpływu produkcji tradycyjnej skóry na środowisko.
Korzyści
- Zrównoważoność: Skóra z kombuchy jest produkowana z celulozy bakteryjnej, naturalnego i odnawialnego surowca. Proces ten znacząco redukuje zależność od skór zwierzęcych oraz związane z tym problemy środowiskowe tradycyjnej produkcji skóry, takie jak wylesianie i zanieczyszczenie wód.
- Biodegradowalność: W przeciwieństwie do sztucznej skóry, skóra z kombuchy jest w pełni biodegradowalna i kompostowalna. Gwarantuje to, że na końcu swojego cyklu życia materiał może naturalnie ulegać rozkładowi, nie pozostawiając szkodliwych resztek, co przyczynia się do gospodarki o obiegu zamkniętym.
- Niski wpływ na środowisko: Produkcja skóry z kombuchy wymaga minimalnej ilości wody i energii w porównaniu do konwencjonalnych procesów garbowania skóry, które są znane z wysokiego zużycia surowców i toksycznych substancji chemicznych.
- Personalizacja i wszechstronność: Skórę z kombuchy można łatwo dostosować pod względem tekstury, grubości i koloru. Ta wszechstronność sprawia, że nadaje się do szerokiego zakresu zastosowań, od akcesoriów modowych po tapicerki, bez kompromisu w zakresie atrakcyjności estetycznej czy funkcjonalności.
BioHide to zespół trzech dziewczyn zajmujących się naukami ścisłymi: biotechnologiem, inżynierem mechanikiem oraz inżynierem biochemii i fizjologii. Dziewczyny znają się od wczesnych lat edukacji podstawowej i średniej, więc ich pomysł narodził się po latach prywatnych i zawodowych przyjaźni. Zawsze miały wielki szacunek i miłość do natury, a w szczególności do zwierząt, więc w jakiś sposób zainspirowały się do stworzenia swojego eko-leather. Szczególnie zainspirowała je jedna z babć, która hoduje kombuchę w domu, więc zaczęły myśleć o tym, jak wykorzystać celulozę, która powstaje jako produkt uboczny w procesie produkcji fermentowanego napoju kombucha. Przetwarzają celulozę i otrzymują swój finalny produkt – bio skórę.
Ma ona tę samą funkcjonalność co tradycyjna i sztuczna skóra, ale jest biodegradowalna i produkowana bez narażania zwierząt.
Po kilku próbach zaczęły dostrzegać potencjał w swoich eksperymentach, biorąc pod uwagę, że trend i zapotrzebowanie na biodegradowalne materiały zrównoważone oraz etycznie produkowane materiały rośnie na świecie od lat.
Już istnieją ogromne firmy produkujące takie materiały, w tym bio-skórę z różnych organicznych źródeł, takich jak winogrona, pomidory itd.
Kombucha jest również już stosowana jako alternatywa dla skóry, ale bardzo rzadko i głównie przez projektantów i badaczy, a jej potencjał jest daleki od pełnego odkrycia i skomercjalizowania. Dziewczyny dążą do tego, aby to zmienić, a ich materiał już od wczesnych etapów prototypowania wykazuje ogromny potencjał oraz lepsze właściwości niż skóra. Zatem kombucha jest idealna pod względem właściwości na to, by zastąpić skórę zwierzęcą, ponieważ proces oznacza zerowe odpady, tym samym, nie pozostawia śladu w środowisku, a wszystkie składniki są ponownie wykorzystywane. Dodatkowo sam materiał jest biodegradowalny, a podczas procesu rozkładu nawet odżywia glebę.
Wszystkie składniki tego innowacyjnego materiału są całkowicie organiczne i nie zawierają żadnego rodzaju plastiku ani innych zanieczyszczeń.
